Over een rivier met de dubbele naam Kuinder of Tjonger, dwars door Heerenveen en over een krom watertje dat zou zijn ontstaan door een reuzenhand: Tuffend over de Tjonger is een hele gevarieerde vaarroute, die je in één dag kunt doen. Maar dan moet je wel veel kilometers maken. Twee dagen is leuker, dan kun je ook nog een uitstapje maken naar bijvoorbeeld Heerenveen of watersportdorp Grou.
Een animatie van de vaarroute
Specs vaarroute Tuffend over de Tjonger: deze vaarroute voert van Echtenerbrug aan het Tjeukemeer via de Kuunder of de Tjonger naar Heerenveen en Akkrum. We maken het rondje af via de Langwarder Wielen terug naar het Tjeukemeer. De maximale diepgang is 1.50 (op De Hoarne bij Terherne), de laagste vaste brug is 2.65 hoog (bij Heerenveen). Het is een uur of zeven varen bij acht a negen kilometer per uur.
De vaarroute voor een glaasje rosé
Voor de prijs van een glaasje rosé krijg je de vaarroute zo snel mogelijk in je mailbox. Klik hier en het wijst zich vanzelf. Vergeet niet de naam van de route en je mailadres te vermelden!
Download route in Waterkaarten app
Wij gebruiken de Waterkaarten app. Heb jij die app al geïnstalleerd en ben je ingelogd met een actief (proef)abonnement? Sla dan Stap 1 over en ga meteen naar Stap 2 om de route te downloaden. De vaarroute wordt dan automatisch geopend in de Waterkaarten app in de tab ‘Routes’.
Heb je de Waterkaarten app nog niet? Dan kun je de app hieronder downloaden en 7 dagen gratis uitproberen. Download eerst de app (Stap 1) en klik daarna op Stap 2 om de route in je tablet of mobiel te openen.
Met een klik op de banner hieronder kun je nu de vaarroute openen op je tablet of je mobiele telefoon. 
Routebeschrijving: Start in Echtenerbrug. Je vaart via de Pier Christiaanssleat richting zuiden. Houd op de driesprong bakboord aan. Vaar rechtdoor over de Kuunder of de Tjonger. Ter hoogte van Oldelamer kom je een voetfietsveer tegen. Wacht even totdat-ie voorbij is…
Kuunder of Tjonger? Spreek je Stellingwerfs, dan noem je het riviertje de Kuunder. Spreek je Fries dan heet hetzelfde watertje de Tjonger. En om het helemaal ingewikkeld te maken: de rivier ontspringt in Drenthe. Geen idee welke benaming ze daar gebruiken…
Vervolg routebeschrijving: Bij kilometerbord 20 bakboord uit de Engelenvaart in. Je passeert de beweegbare bruggen Nieuweschoot en Rottumerbrug en vaart dan Heerenveen binnen. Op de kruising zie je links een sluis, rechtdoor is een kleine passantenhaven. Wij gaan stuurboord uit, passeren drie hoge bruggen en komen dan bij de lage Herenwalsterbrug.
Vervolg routebeschrijving: Aan stuurboord zie je vervolgens het centrum van Heerenveen. Het ziet er gezellig uit, maar ja, wij hebben weer eens haast… We moeten nog drie bruggen trotseren voordat we het centrum van Heerenveen achter ons kunnen laten. De brugwachter fietst mee.
In 1551 besluiten drie heren geld te gaan verdienen met het uitgraven van veen. Gedroogd veen, turf, is op dat moment de belangrijkste brandstof voor iedereen in Nederland. Voor het vervoer van die kleine brokjes bruin goud worden de Heeresloot en de Schoterlandse Compagnonsvaart gegraven. Langs het water ontstaat Heerenveen, vernoemd naar die Heren van het Veen. Heerenveen heeft nog twee grote adellijke huizen, de Crackstate en Oenemastate. Beide states hebben heel wat bestemmingen gehad, van gemeentehuis tot kantongerecht tot gevangenis. Crackstate is nu de trouwzaal van de gemeente, Oenemastate is een café.
Heeresloot
Vervolg routebeschrijving: We varen nu in de Heeresloot. Die gaat over in het Heerenveenster Kanaal en de Mûntsjerak, maakt dan een scherpe bocht naar links onder de spoorlijn door (beweegbare brug) en dan komen we in it Deel. Neem de tweede vaarweg aan stuurboord. Dat is de Meinesleat. Je passeert jachthaven de Drijfveer, waar je lekker met je blote voeten in het gras kunt zitten. De brug in Akkrum is op spitsmomenten gesloten.
Kromme Knilles
Vervolg routebeschrijving: Na de brug bakboord uit de Kromme Knilles op. Kromme Knilles komt uit op het Prinses Margriet Kanaal. Ga daar bakboord uit. Ga vóór Terherne opnieuw bakboord uit. Je passeert een beweegbare brug. Volg de boeien een halve cirkel over de Terkaplester Puollen, passeer de beweegbare Heerenzijlbrug en ga dan bakboord uit over de Goingarypster Puollen. Rechtdoor de Noarder Aldewei op (bij de ingang staat een rood ribbaken) en na een paar kilometer vaar je onder de A7 door. Je komt op de Langwarder Wielen.
De Meinesloot en Kromme Knilles zijn genoemd naar de huisreuzen van Akkrum. De reuzen groeven heeel lang geleden een vaart in de buurt van het Friese plaatsje. Meine maakte richting Terherne een kaarsrecht kanaal, maar Knilles maakte er naar het noorden een bochtig watertje van. Toen hij teleurgesteld tegen Meine riep: ‘Ach krom!’ , dachten een paar boeren in de buurt duidelijk ‘Akkrom’ te verstaan. En zo komt Akkrum aan z’n naam én aan z’n huisreuzen.
Lindebomen in Langweer
Langweer is een leuk plaatsje. Heb je tijd, vaar even de haven binnen en loop heen-en-weer door de Buorren. In dit mooie historische centrum zijn de kerk, de mooie gevels en de lindebomen voor de huizen het bekijken waard. Er zijn leuke winkeltjes, er zit een supermarktje en een ijssalon. De haven is niet erg groot, maar je kunt tegen een vergoeding van 2 euro aanmeren in passantenhaven Langweer vlak naast het centrum.
Vervolg routebeschrijving: Ga nog vóór Langweer bakboord uit richting Scharsterbrug. De Skarster Rien komt uit in het Tjeukemeer. Volg de boeien in zuidelijke richting en je bent weer in Echtenerbrug.
De video van onze vaartocht over de Tjonger en door Heerenveen
Aanmeren in Echtenerbrug of Akkrum? Of even verder varen naar Grou?
Heb je tips of aanvullingen? We vinden het leuk als je ’n berichtje stuurt!
Marieke, mei 2018